ΤΟ ΕΡΓΟ - ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΡΓΟΥ
Σύστημα Πολυεπίπεδης Τεκμηρίωσης Θρησκευτικών Τόπων & Ιστορικών Συμπλεγμάτων, Ακρωνύμιο: Μετέωρα
Τεκμηρίωση και Ψηφιοποίηση Βράχων Αγίου Μοδέστου και Αλύσεως του Αποστόλου Πέτρου:

Αντικείμενο μελέτης του έργου είναι η τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση ενός τμήματος του αρχαιολογικού χώρου των Μετεώρων, με κύρια περιοχή εφαρμογής δύο απρόσιτους βράχους: τον βράχο του Αγίου Μοδέστου (‘Μόδι’) και τον βράχο της Αλύσεως του Αποστόλου Πέτρου (Εικόνα 1, Εικόνα 2, Εικόνα 3, Εικόνα 4α-4β). Στην κορυφή αμφότερων εντοπίζονται ερείπια ή/και ίχνη παλαιών και κατεστραμμένων Μονών, από τις οποίες η Μονή της Αλύσεως του Αποστόλου Πέτρου ανακατασκευάζεται και εντάσσεται τόσο στο σύστημα οπτικοποίησης της πλατφόρμας όσο και στην εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας. Η επιλογή των δύο βράχων έγκειται στην ύπαρξη σημαντικών ευρημάτων, στην ανεξερεύνητη έως σήμερα, διαμόρφωση και εξέλιξη της μοναστικής τους κοινότητας αλλά και στην ιδιαίτερη τοπογραφία και γεωλογική μορφολογία τους. Ειδικότερα, στο νότιο και χαμηλότερο τμήμα της επιφάνειας του βράχου Μόδι σώζονται τμήματα παλαιού πύργου και αναβατορίου, λαξευμένα σκαλιά και ίχνη παλαιού κτηρίου. Ανατολικά στο Μόδι καθώς και στο βόρειο τμήμα της επιφάνειας τους βράχου της Αλύσεως εντοπίζονται μικρές δεξαμενές (στέρνες) αποθήκευσης νερού (Εικόνα 5, Εικόνα 6). Με πράξη του Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων Σεραφείμ (19/5-2-1995) οι δύο κατεστραμμένες Μονές του Αγίου Μοδέστου και της Αλύσεως έχουν παραχωρηθεί ως μετόχια στη γυναικεία Μονή του Αγίου Στεφάνου.

Εικόνα 1: Θέση των δύο υπό μελέτη βράχων, Μόδι και Άλυσος.
Εικόνα 2: ΝΑ όψη του βράχου της Αλύσεως, στο βάθος διακρίνεται το Μόδι ενώ κάτω αριστερά η Καλαμπάκα.
Εικόνα 3: Βόρεια όψη του βράχου της Αλύσεως.
Εικόνα 4α: Ερείπια πύργου στη στέψη του βράχου Μόδι.
Εικόνα 4β: Ερείπια πύργου στη στέψη του βράχου Μόδι.
Εικόνα 5: Λαξευμένη στέρνα στο ανατολικό τμήμα του βράχου Μόδι.
Εικόνα 6: Ιστορική φωτογραφία όπου απεικονίζεται στέρνα στην επιφάνεια του βράχου της Αλύσεως.
Ευρύτερη Περιοχή Μελέτης:

Πέρα από το Μόδι και την Άλυσο, η περιοχή μελέτης αφορά στην πλειονότητα των μνημείων του Ιερού χώρου των Μετεώρων, συμπεριλαμβανομένων των έξι ενεργών Μονών (Αγίου Στεφάνου, Βαρλαάμ, Μεγάλου Μετεώρου, Ρουσάσου, Αγίου Νικολάου Αναπαυσά και Αγίας Τριάδος), του βράχου Πυξάρι, πλήθους ασκητηρίων και λοιπών μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της ευρύτερης περιοχής.

Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο Μετεώρων:

Τα Μετέωρα βρίσκονται κοντά στην πόλη της Καλαμπάκας, στο βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλίας και σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων από τη μέση στάθμη της θάλασσας. Είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος και ειδικότερα “Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο” με την υπ’ αριθ 10.977/16.5.1967 απόφαση του υπουργού Προεδρίας. Ο χαρακτηρισμός αυτός επεκτείνει την προστασία στην ευρύτερη περιοχή πέρα από τα κτηριακά συγκροτήματα των μονών και χωροθετείται από δύο Ζώνες Προστασίας. Έχουν θεσμοθετηθεί ως Ιερός Χώρος (Ν2351/1995) καθώς περιλαμβάνουν ένα από τα σημαντικότερα συγκροτήματα Ορθόδοξων μοναστηριών στην Ελλάδα με ενεργή μοναστική κοινότητα μακραίωνης ιστορίας. Ταυτόχρονα, αποτελούν ένα ιδιαίτερο γεωλογικό φαινόμενο με γιγαντιαίους βράχους που αποτέθηκαν πριν από 23 εκατομμύρια χρόνια. Στις κορυφές κάποιων εξ’ αυτών είναι κτισμένες και λειτουργούν έως σήμερα έξι Μονές, ενώ σε όλη την έκταση υπάρχει πλήθος μικρότερων εγκαταλελειμμένων μοναστηριών και εκκλησιών του 14ου αιώνα. Τα Μετέωρα έχουν χαρακτηριστεί ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η πρόταση, η αξιολόγηση και η επιλογή βασίστηκαν στα πολιτιστικά κριτήρια της UNESCO (C 1-5) και σε ένα κριτήριο φυσικού περιβάλλοντος (N 7). Έχουν επίσης προταθεί ως μνημείο γεωλογικής κληρονομιάς λόγω της σημαντικής γεωμορφολογίας τους. Η περιοχή των Μετεώρων μαζί με τα Αντιχάσια όρη περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 με κωδικό GR1440003, το οποίο αποτελεί το κύριο ευρωπαϊκό μέσο για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, της άγριας πανίδας και χλωρίδας.